Yandırıcı Ağız Sindromu (BMS), ağız içində, xüsusilə dildə, diş ətində, dodaqlarda və ya damaqda davamlı və ya təkrarlayan yanma hissi ilə xarakterizə olunan xroniki bir vəziyyətdir. BMS, görünən bir lezyon olmadan meydana gəlir və digər tibbi vəziyyətlərlə əlaqələndirilmir.

BMS-nin Səbəbləri

BMS-nin dəqiq səbəbləri tam olaraq bilinmir, lakin iki əsas kateqoriyaya bölünə bilər:

1. Birinci (İdiopatik) BMS: Bilinən bir səbəb olmadan meydana gəlir; sinir sistemindəki anormallıqların təsir etdiyi düşünülür.
2. İkinci BMS: Başqa bir tibbi vəziyyətin nəticəsi olaraq meydana gəlir. Olası səbəblər arasında:
   

   • Qida İtkinlikləri: B12 vitamini, folik turşusu və dəmir çatışmazlığı.
   • Hormon Dəyişiklikləri: Menopoz kimi.
   • Ağız Quruqluğu: Sjögren sindromu və ya bəzi dərmanlar.
   • Alerjilər: Ağız baxım məhsullarına qarşı.
   • Göbələk İnfeksiyaları: Ağız içindəki kandida infeksiyaları.
   • Reflü: Gastroözofageal reflü xəstəliyi (GERD).
   • Psixoloji Faktorlar: Depressiya, anksiyete və stress.

BMS Müalicə Seçimləri

BMS müalicəsi, altında yatan səbəblərə və simptomların şiddətinə görə dəyişir. Müalicə seçimləri bunlardır:

1. Farmakoloji Müalicələr:
   

   • Antidepresanlar və Antikonvülzanlar: Amitriptilin, nortriptilin, klonazepam.
   • Topikal Müalicələr: Kapsaisin kremi, lidokain, benzokain.
   • Ağrı Kəsicilər: Tramadol kimi dərmanlar.

2. Qida və Diyet:
   

   • Vitamin və Mineral İlə Dəstəkləmə: B12, folik turşusu, dəmir əlavələri.
   • Alerjenlərdən Çəkinmə: Potensial alerjenlərin diyət və ağız baxım məhsullarından çıxarılması.

3. Psixoloji və Davranışsal Müalicələr:
   

   • Bilişsel Davranışçı Terapiya (BDT) və Mindfulness kimi metodlar.

4. Ağız Baxımı:
   

   • Yumşaq diş pastaları və gargaralar istifadə etmək.

Vagal Sinir Stimulasyonu (VNS) və BMS

VNS, vagus sinirinə elektrik impulsları göndərərək beyin funksiyalarını modulyasiya etməyi məqsəd qoyan bir müalicə metodudur. VNS-nin BMS müalicəsində hələ genişmiqyaslı klinik tədqiqatlarla araşdırılmamış olmasına baxmayaraq, bəzi potensial faydaları mövcuddur:

• Ağrı İdarəetməsi: VNS, sinir sistemi üzərindəki analjezik təsirləri sayəsində BMS-yə bağlı ağrını yüngülləşdirə bilər.
• Nevroloji Tənzimləmələr: Nevroplastisiteni artıraraq səhv ağrı siqnallarının düzəldilməsinə kömək edə bilər.
• Psixoloji Təsirlər: Depressiya və anksiyetəni azaldaraq BMS-yə bağlı psixoloji simptomları yüngülləşdirə bilər.

Nəticə: Yandırıcı Ağız Sindromu (BMS), xroniki yanma hissi ilə xarakterizə olunan mürəkkəb bir vəziyyətdir. Müalicə, müxtəlif strategiyalarla simptomları yüngülləşdirmək və yaşam keyfiyyətini artırmaq məqsədini güdür. VNS, potensial olaraq faydalı bir metod olsa da, daha çox klinik məlumat tələb edir.